Blog 2 IFFR 2015

Peter Sellars Le Meraviglie

Erbarme Dich

Onder het motto IFFR Live ging gisteren (zondag 25 januari) de film ERBARME DICH in première. Vanuit de Schouwburg in Rotterdam werd deze film van de Nederlandse filmmaker Ramón Gieling gelijktijdig gestreamd naar 38 bioscopen in Europa. Nog vier andere films waaronder Atlantic worden op deze wijze getoond.

Erbarme Dich

Erbarme Dich is de nieuwste documentaire van Ramon Gieling (1954). In een vrije structuur, waar vooral de prachtige belichting opvalt mixt Gieling opnames van de Matthäus Passion af met allerlei Bach adepten, die veel zinnigs over de Mattheus te vertellen hebben. Het Bach Koor en Orkest van dirigent Pieter Jan Leusink geeft een bezielde uitvoering van de Matthäus Passion van Johann Sebatian Bach. Leusink heeft wel iets weg van Bach met zijn karakteristieke kop met grijs golvend haar.

Een van de meest diepzinnige en eloquente personages in de documentaire is de Amerikaanse operaregisseur Peter Sellars(1957). Hij vindt dat Bach zijn publiek laat huilen in het begin, het midden en op het einde van deze in mijn ogen meest sublieme muziekcompositie ooit geschreven. Sellars vindt dat er verschillende soorten tranen zijn, oninteressante waterlanders uit zelfbeklag en veel essentiëlere uit mededogen. Een Roemeense dichter noemde deze tranen parels van licht.

Ook schrijfster en pianiste Anna Enquist is erg bijzonder in deze veelzijdige en ontroerende film. Zij ontdekte dat haar omgekomen dochter, even oud (27) was als een van Bach’s overleden zonen. Hij schreef de Goldbergvariationen als verwerking van dit verlies en Enquist speelde uitgerekend die muziek zonder dat zij dat wist, na het overlijden van haar dochter. Gieling laat diverse mensen aan het woord waaronder de Russiche sopraan Olga Zinovieva en koordirigent Simon Halsey. Deze laatste vindt dat Bach’s muziek een helende werking heeft.

Ook laat Gieling een daklozenkoor De Straatklinkers opdraven in zijn film. In een live interview met Marten Rabarts, pas benoemd als hoofd bij filmmuseum Eye International, zegt hij na afloop dat hij vooral de doorleefde gezichten van deze daklozen wilden laten zien. En treden zij op als tableaux vivants in het passiespel. Na zijn authentieke documentaire over CANTO OSTINATO van Simeon ten Holt, excelleert Gieling opnieuw met een monumentale muziekfilm.

Le Meraviglie

Een originele poëtische film is Le Meraviglie van de Italiaanse Alice Rohrwacher (1980). Haar tweede lange speelfilm na Corpo Celeste (2011). Le Meraviglie (De Wonderen) won de Grand Prix in het Cannes filmfestival in 2014. De film schetst een subtiel caleidoscopisch beeld van een imkergezin in een vrij onbekend deel van Toscane. Rohrwacher focust haar camera vooral op Gelsomina (Maria Alexandra Lunga) een dromerig, knap meisje dat opgroeit in een gezin met drie jongere zusjes.

Haar vader, de wat onbehouwen Wolfgang, hoopt dat zij als zijn oudste dochter zijn bijenrijk gaat overnemen. Op een dag ontdekken de zusjes als ze aan het zwemmen zijn in de rivier bij hun huis, een mooie sprookjes prinses (Monica Belluci) die een tv- commercial aan het opnemen is. Het gezin wordt gevraagd mee te doen aan een commercial wedstrijd. Dit verstoort hun dagelijks bestaan. Schrijnend is het grote contrast tussen een landelijk leven gecentreerd rond het winnen van honing en de kunstmatige poespas van de televisie wereld. Alice Rohrwacher is erg goed in het regisseren van kinderen voor de camera. De moederrol wordt ongedwongen gespeeld door haar mooie oudere zus Alba Rohrwacher. Zij is zeker een van de actrices om in de gaten te houden.

Rechten foto’s IFFR